Ορισμός
Πρόκειται για μια αντίδραση του δέρματος σε διάφορα αίτια. Διακρίνεται σε οξεία (διάρκειας μικρότερης των 6 εβδομάδων) και χρόνια (διάρκειας μεγαλύτερης των 6 εβδομάδων ). Η κνίδωση (αλλεργία) μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας.
Συμπτώματα
Η κνίδωση είναι ένα παροδικό δερματικό εξάνθημα που χαρακτηρίζεται από ερυθηματώδεις και οιδηματώδεις πλάκες, κάποιες με υγιές κέντρο. Πρόκειται δηλαδή για μια έπαρση του δέρματος (τον πομφό),που περιβάλλεται από ερυθρά άλω.
Η κνίδωση, λοιπόν, χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση συνήθως πολλαπλών – πομφών, το σχήμα των οποίων είναι στρογγυλό, ωοειδές ή ακανόνιστο, συχνά δε, μεταβάλλεται μέσα σε λίγα λεπτά για να καταλήξει σε παράξενα γεωμετρικά σχήματα.
Το μέγεθος των πομφών ποικίλλει από λίγα χιλιοστά έως λίγα εκατοστά. Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, από το τριχωτό της κεφαλής μέχρι τα πόδια.
Χαρακτηριστικά εμφανίζεται στις γυναίκες σε διπλάσια συχνότητα από ότι στους άνδρες και μπορεί να οφείλεται σε αντίδραση υπερευαισθησίας του οργανισμού σε φυσικά αίτια :πίεση-τριβή-θερμότητα-ψύχος-ηλιακήακτινοβολία-τροφές (ψάρι, ξηροί καρποί, οστρακοειδή, αυγά, σοκολάτα, γάλα,φρούτα )-φάρμακα .Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς.
Οι βλάβες διαρκούν λιγότερο από 24 ώρες και δεν σχετίζεται με καμία άλλη συστηματική νόσο.
Άλλα συμπτώματα είναι ο κνησμός (φαγούρα) , καύσος, ή άλγος. Η κνίδωση συχνά συνοδεύεται σε ποσοστό 40% από αγγειοοίδημα (διόγκωση των βλεννογόνων ) –χείλη – βλέφαρα –γλώσσα –λάρυγγας.
Αίτια της κνίδωσης
Ενοχοποιούνται ανοσολογικοί(αλλεργικοί) ή μη ανοσολογικοί μηχανισμοί. Η πιο δραματική μορφή κνίδωσης, η oξεία αλλεργική κνίδωση, οφείλεται στην κινητοποίηση μιας αλλεργικής αντίδρασης μέσω της ανοσοσφαιρίνης IgE. Οι περισσότεροι από τους ασθενείς, είναι άτομα με ατοπική προδιάθεση (αλλεργικοί). Όσον αφορά τη χρόνια κνίδωση, τα αίτια στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εντοπίζονται. Εν τούτοις, οι παραπάνω φυσικοί παράγοντες (τριβή, κρύο, ήλιος κ.λπ.) είναι δυνατόν να αποτελούν το έναυσμα για τη χρόνια κνίδωση.
Χολινεργική κνίδωση
Ιδιαίτερη μορφή κνίδωσης είναι η χολινεργική κνίδωση. Αυτή εμφανίζεται μετά από πυρετό ή ζεστό ντους ή stress και χαρακτηρίζεται από μικρό πομφό και μεγάλο ερύθημα. Μπορεί όμως μερικές φορές να αποτελεί μια από τις εκδηλώσεις κάποιου γενικευμένου, συστηματικού νοσήματος (υπερθυρεοειδισμού, νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας).
Κνίδωση εκ ψύχους
Μετά από έκθεση σε κρύο νερό, πάγο, ή κρύο αέρα, εμφανίζονται οι πομφοί της κνίδωσης .
Kνίδωση από φυσικά αίτια
Ο δερμογραφισμός είναι η συχνότερη μορφή κνίδωσης από φυσικά αίτια. Στην περίπτωση αυτή, οι κνιδωτικές βλάβες προκαλούνται από το τρίψιμο ή και την ελαφριά τριβή του δέρματος. Οι πομφοί (εντοπισμένα οιδήματα ) είναι το κύριο χαρακτηριστικό της νόσου, με διάρκεια μερικών ωρών έως και τριών ημερών ανάλογα το αίτιο.